جزاى کارهاى انجام نشده در قیامت
در فرهنگ اسلام براى انسان چندگونه حساب و جزا ثبت مىشود:
الف- کارهایى که خودش انجام داده است.
ب- کارهایى را که انجام نداده، ولى تصمیم بر انجام آن داشته است.
1- قرآن خطاب به یهودیان زمان پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله مىفرماید: «فَلِمَ قَتَلتُموهُم» چرا شما پیامبران (همچون یحیى و زکریا علیهما السلام) را شهید کردید؟ در حالى که طبق فرموده امام صادق علیه السلام فاصله میان قاتلان آن پیامبران با یهودیان زمان رسول اللّه صلى الله علیه و آله پانصد سال بوده است. « تفسیر المیزان، ج 4، ص 85»
2- قرآن در مورد شتر حضرت صالح که یکى از نشانههاى بزرگ الهى و معجزه آن پیامبر بزرگوار بود و آن را تنها یک نفر پى کرد و ازبین برد، مىفرماید: «فَعَقَروُها»
چنانکه حضرت على علیه السلام مىفرماید: «ایّهَا النّاسُ! انَّما یَجمَعُ النّاسَ الرّضا و السَّخطُ و انّما عَقَر ناقَةَ ثَمودَ رَجلٌ واحِدٌ فَعَمَّهمُ اللّهُ بِالعَذابِ لمّا عَمّوهُ بِالرّضا» « نهجالبلاغه، خطبه 201
3- پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود: هر کس در محلّ گناه (به ناچارى) حاضر باشد و قلباً مخالف با گناه باشد، گویا غایب است، ولى هر غایبى که قلباً راضى به انجام گناه باشد، گویا در آن مجلس حضور داشته است. « وسائلالشیعه، ج 11، ص 409»
4- حضرت رضا علیه السلام فرمود: هر گاه شخصى در مشرق کشته شود، ولى انسانى در مغرب زمین به آن قتل راضى باشد، در نزد خداوند آن انسان راضى هم مانند قاتل، مجرم شناخته مىشود. « تفسیر نمونه، ج 9، ص 159»
5- یکى از یاران حضرت على علیه السلام بعد از پیروزى در جنگ جمل گفت: اى کاش برادرم بود و پیروزى ما را مىدید! امام فرمود: اگر دل او با ما باشد، گویا در جنگ و پیروزى ما شریک است. از این بالاتر این که امام فرمود: نه تنها برادر تو، بلکه در اینپیروزى افرادى شریکاند که هنوز به دنیا نیامدهاند. « نهجالبلاغه، خطبه 12» (یعنى آیندگان هم اگر راضى به کار ما باشند، نیز با ما شریکند)
6- در زیارت عاشورا مىخوانیم: خدا لعنت کند کسانى را که خبر شهادت امام حسین علیه السلام را شنیدند، ولى قلباً راضى بودند و عکسالعملى نشان ندادند.
ج: کارهایی را که انجام نداده ولی بخاطر غیبت باید جزای انها را ببینیم
1- پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمودند: در قیامت همین که نامه عمل غیبت کننده را به دستش مىدهند، مىپرسد: چرا کارهاى خیر من در آن نیست؟ به او مىگویند: به خاطر گناه غیبت تو، کار خیرت در پرونده دیگرى ثبت شد، و برعکس در نامه بعضى عباداتى ثبت شده که هرگز انجام ندادهاند، آنها نیز مىپرسند: ما این اعمال را انجام ندادهایم؟! ولى پاسخ مىشنوند که عبادات کسى که تو را غیبت کرده، از نامه عملش حذف و در پرونده تو ثبت نمودیم. « جامعالسعادات، ج 2، ص 236»
د: کارهایی را که انجام نداده ولی بخاطر انجام ریشه و بنای آن نتیجه آنرا میبینیم
1- قرآن مىفرماید: «وَنَکتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُم»
